Hakimin Reddi Nedir? Sebepleri Nelerdir? Hakimin Reddi Talebini Kim İnceler?
Hakimin reddi, bir davada görev yapan hakimin tarafsızlığından şüphe duyulmasını gerektiren durumlarda taraflardan veya hakimden çekilme talebidir. Bu işlem, hakimin yasaklılık durumlarından farklı olup doğrudan ilgili hakime yöneliktir.
Hakimin Reddi Sebepleri
Hakimin reddi sebepleri iki başlık altında incelenebilir:
-
Hakimin Yasaklılık Durumları: Kanunda belirtilen durumlarda hakim o dava ile ilgili olarak görev yapamaz. Örnekler şunlardır:
- Yargı mahkemesi tarafından verilen bir karara katılan hakimin, aynı hükümde yer alamaması.
- Bir soruşturma sırasında görev alan hakimin, kovuşturma aşamasında görev yapamaması.
- Yeniden yargılama durumunda, önceki yargılamada görev yapan hakimin, yeni yargılamada yer alamaması.
-
Tarafsızlık Şüphesi Uyandıran Diğer Durumlar: Hakimin tarafsızlığı konusunda ciddi şüphe uyandıran durumlar. Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) madde 36’da belirtilen örnekler şunlardır:
- Davada bir tarafa önerilerde bulunması.
- Davada kanuni gereklilik olmaksızın görüş bildirmesi.
- Davada tanık veya bilirkişi olarak görev alması.
- Dava tarafının akrabası olması.
- Dava taraflarından biriyle düşmanlık ilişkisi olması.
- Hakimin şüpheli, sanık veya mağdur ile akrabalık ilişkisi bulunması.
Hakimin Reddi Talebini Kim İnceler?
Hakimin reddi talebinin inceleneceği yer, reddedilen hakimin görev yaptığı mahkemeye ve mahkeme yapısına göre değişir:
- Genel Kural: Hakimin reddi talebi, reddedilen hakim olmadan mensup olduğu mahkeme tarafından incelenir.
- Mahkeme Toplanamazsa veya Tek Hakimli Mahkemelerde:
- Reddedilen hakim sulh ceza hakimi ise, asliye ceza mahkemesi incelemekle görevlidir.
- Reddedilen hakim tek hakimli asliye ceza mahkemesine aitse, ağır ceza mahkemesi inceler.
- Reddedilen hakim tek hakimli asliye hukuk mahkemesine mensupsa, asliye hukuk mahkemesi inceleme yapar. Eğer o yerde tek asliye hukuk hakimi varsa, asliye ceza hakimi tarafından incelenir.
- Reddedilen hakim sulh hukuk hakimi ise, diğer sulh hukuk hakimi inceler. Eğer tek sulh hukuk hakimi varsa, incelenme sırası diğer hakimlere geçer.
- Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Daireleri: Reddedilen başkan ve üyelerin durumu, görevli oldukları daire tarafından incelenerek karara bağlanır.
